การตลาด

     

     ยุคที่เทคโนโลยีเฟื่องฟู โลกเชื่อมโยงกันด้วยอินเทอร์เน็ต ทำให้ตลาดกว้างขวางมาก หากเราผลิตสินค้าขึ้นมา โอกาสการขายไม่ใช้เพียงแค่ในท้องถิ่น หรือ แค่ในประเทศ แต่สินค้าของเราสามารถขยายตลาดออกไปต่างประเทศได้หากเราสามารถทำการตลาดออนไลน์ได้และทำเป็น

     ฉะนั้นจึงไม่น่าแปลกใจ หากเปิดเข้าไปในโซเชียลมีเดีย ไม่ว่าแพลตฟอร์มไหนๆ ก็จะมีการชักชวนให้เข้าร่วมอบรมสัมมนาการทำตลาดออนไลน์สำหรับผู้ประกอบการหน้าใหม่ที่ต้องการหาช่องทางเพิ่มเติมในการขายสินค้า มีทั้งสอนฟรี และ เก็บเงินค่าเรียน

     แต่คำถามคือ ช่องทางนี้เป็นสูตรสำเร็จที่ทุกคนโดดเข้าไปร่วมแล้ว จะประสบความสำเร็จทุกรายหรือไม่ คำตอบคือ “ไม่”

     ในช่วงหลายปีที่ผ่านมา ผมได้พูดคุยกับผู้ประกอบการธุรกิจมากมาย หลายท่านเคยลองที่จะทำการค้าแบบออนไลน์ และก็ได้เลิกทำแล้ว โดยให้เหตุผลว่า ไร้สาระ ไร้ประโยชน์ไม่เห็นขายได้เลย เสียเวลา มีเพียงไม่กี่รายที่ยังทำธุรกิจขายออนไลน์อยู่ และประสบความสำเร็จ

     ผมเคยไปเรียน อบรมการขายออนไลน์มามากมาย ทำตลาดสินค้ามาหลายช่องทาง  ทั้งเรื่องทำขายผ่าน อาลีบาบา Amazon eBay โดยเฉพาะในกรณีของการขายระดับสากล  ก็พบว่าผู้ประกอบการไทยส่วนใหญ่จะเจออุปสรรคหลายประการ ที่ทำให้ความฝันจะขยายตลาดส่งสินค้าโกอินเตอร์ต้องสะดุดลง และไม่พบผู้ที่ประสบความสำเร็จจริงๆ ตัวอย่างของผู้ประสบความสำเร็จ ที่วิทยากรเอามาโชว์ เหมือนพวกทำธุรกิจแชร์ลูกโซ่ ชวนให้สมัครสมาชิก  ตอนอบรมก็จะเกิดคำถามขึ้นมาในใจว่า เสียค่าใช้จ่ายไปแล้ว จะขายสินค้าได้จริงเหรอ แล้วที่วิทยากรเองบอกขายได้วันละหลายล้าน ยังจะมาสอนให้เหนื่อยทำไม จ้างลูกทีมทำเองไม่รวยกว่าเหรอ

     แต่ในโลกของธุรกิจ ต้องยอมรับว่ามีคนที่ทำตลาดขายออนไลน์ได้สำเร็จจริงๆ  มีนักธุรกิจไทยหลายรายเริ่มจากการขายออนไลน์เล็กๆ ปัจจุบันก็มีตลาดส่งออกได้สม่ำเสมอ การส่งออกสินค้าไปต่างประเทศ ถือเป็นความฝันของนักธุรกิจทุกคน  ประชากรทั่วโลกมีหลายพันล้านคน เป็นตลาดใหญ่เป็นร้อยเท่าของตลาดในประเทศเรา ไม่ต้องคิดอะไรมาก แค่ขายสินค้าส่งไปตลาดจีน อินเดีย หรือ สหรัฐได้แบบจริงจังก็รวยแล้วครับ

     หากเราย้อนถามว่าอะไรเป็นตัวดึงดูดให้เราควรทำตลาดออนไลน์  ก็ต้องเอาตัวผู้บริโภคเป็นตัวตั้ง ปัจจุบันผู้บริโภคอยากจะหาซื้ออะไรก็ตาม เขาจะหาข้อมูลผ่านอินเตอร์เน็ต หรือจากรีวิวของเพื่อนที่เขารู้จัก ก่อนจะตัดสินใจ ซึ่งในเป็นภาษาที่นักการตลาด จะเรียกว่า Zero Moment of Truth  ก็จะเป็นการหาข้อมูลก่อนตัดสินใจ  ดังนั้นจากการที่โลกเปิดกว้างผ่านจอมือถือนี้ เปิดโอกาสให้สินค้าของไทย เป็นที่รู้จักไปทั่วโลก แต่แน่นอนสิ่งที่ตามมาคือ ผู้บริโภคประเทศอื่น เขาไม่อ่านภาษาไทย เมื่อเราอยากจะขายไปตลาดระดับโลก ก็ต้องพัฒนาสินค้าเราให้มีเนื้อหาในภาษาที่ผู้ซื้อปลายทางอ่านเข้าใจ  และมีภาพสินค้าที่ดูแล้วดึงดูดใจ ตัวอย่างเช่น หากเราถ่ายภาพสินค้าในห่อพลาสติกที่ดูไม่ออก ว่าเป็นสินค้าอะไร ผู้ซื้อก็ย่อมจะข้ามผ่านเราไป  

     หลายท่านก็แย้งว่าทำตลาดขายเมืองไทยก็พอแล้ว ใครอยากส่งออกก็ซื้อของเราไปขายเอาก็ได้ ก็มีกรณีตัวอย่างการขายสินค้า หมวกสานใบลาน มีชาวต่างประเทศซื้อไปทำตลาดขายในประเทศเขา กำไรมากกว่าเราเป็นสิบเท่า เราเป็นผู้ผลิตแต่ได้กำไรน้อยนิด หากเราขยันทำตลาดออนไลน์อีกนิด กำไรสิบเท่านั้นก็จะอยู่ที่เรา  ดังนั้นอย่าท้อที่จะทำตลาดออนไลน์ และต้องขยันนะครับ

     หากจะหาข้อมูลความรู้เรื่องการทำตลาดออนไลน์ จะมีมากมายให้ค้นหาอยู่แล้ว ครั้งนี้อยากจะเน้นถึงอุปสรรคที่ผู้ประกอบการไทย กลัวที่จะการทำตลาดส่งออกออนไลน์กันบ้าง ผู้เขียนขอจำแนกปัญหาที่เคยเจอมา เป็น 3 เรื่อง ดังนี้ คือ

     1. คิดว่าตนเองขาดความรู้ความสามารถในการทำหน้าร้านให้น่าสนใจ เรื่องนี้ทางผู้เขียนเคยได้เรียนรู้จากผู้เชี่ยวชาญหลายท่าน แล้วได้คำแนะนำว่า เราไม่ใช่ผู้เชี่ยวชาญทางด้านระบบไอที และไม่จำเป็นต้องไปเรียนให้ลึกซึ้งถึงขั้นเขียนโปรแกรมได้เอง เราเป็นพ่อค้า สิ่งที่เราควรสนใจ คือการจัดการตัวสินค้า รายละเอียดสินค้า และขยันทำให้ระบบค้นหาพบสินค้าของเรา  ปัจจุบันมีเว็บสำเร็จมากมายให้เราได้ลองทำตลาด  ที่แนะนำก็ติดต่อมาที่ศูนย์ความเป็นเลิศด้านการค้า ธนาคารเพื่อการส่งออกและนำเข้าแห่งประเทศไทย  ซึ่งมีการจัดอบรมสอนโพสต์ขายสินค้าออนไลน์หลายแพลตฟอร์ม

     2. ค่าใช้จ่ายที่จะเกิดขึ้นในการทำการตลาด เนื่องจากเป็นช่องทางการค้าใหม่ ที่ไม่แน่ใจว่าจะผู้ซื้อตัวจริงมากเพียงใด แต่เราต้องเสียค่าใช้จ่ายในการทำการตลาดไปก่อน ซึ่งหลายท่านบอกว่าถ้าลงโฆษณาก็ขายได้ พอหยุดลงโฆษณาก็ไม่มีใครสนใจแล้ว เนื่องจากในโลกออนไลน์ การที่จะมีความจงรักภักดีกับสินค้าเราจะมีต่ำลง มีสินค้าเข้ามาในตลาดเพิ่มขึ้นตลอดเวลา การแข่งขันมีสูง การรักษาฐานลูกค้าเก่าไว้ได้เป็นเรื่องที่ผู้ทำธุรกิจต้องพยายามอย่างมาก ประเด็นนี้เป็นเรื่องที่ต้องพิจารณาให้ดีดี ในการทำการตลาดมีส่วนผสมทางการตลาดร่วมกันหลายตัว นอกจากเรื่องการโฆษณาประชาสัมพันธ์ หรือ ช่องทางการสื่อสารแล้ว ทั้งเรื่องของสินค้า ราคา ก็เป็นองค์ประกอบในการทำการตลาดด้วย

     3. การไม่มั่นใจในตัวลูกค้า เรื่องนี้มีการพูดถึงกันเยอะ เช่น หากเราอยากไปขายของในเว็บอาลีบาบา ซึ่งเป็นเว็บที่มีผู้ซื้อผู้ขายจำนวนมาก จึงไม่ได้มีการคัดกรองเท่าไหร่ โอกาสที่จะเป็นพวกมิจฉาชีพแฝงเข้ามาจำนวนมาก ต้องมีการระมัดระวังในเรื่องนี้ไว้ด้วย และหลายท่านเจอหลอกลวงมากกว่าเจอผู้ซื้อตัวจริง เลยเบื่อที่จะทำการตลาดออนไลน์ไปเลย  เรื่องการป้องกันการถูกหลอกลวง

       สำหรับการส่งออกสินค้านั้น สามารถลดความเสี่ยงโดยสามารถขอคำปรึกษากับ ธนาคารเพื่อการส่งออกและนำเข้าแห่งประเทศไทย ในการทำประกันการส่งออกได้  หากผู้ซื้อรับสินค้าไปแล้ว ไม่ชำระค่าสินค้าสามารถเรียกร้องสินไหมจากธนาคารได้ตามเงื่อนไของกรมธรรม์นะครับ และการที่ไม่เข้าใจวัฒนธรรมการทำธุรกิจของผู้ซื้อ เช่นในกรณีที่เราไปโพสต์ขายใน IndiaMart.com  Tradeindia.com  หรือ Bunkie.com ก็ต้องเข้าใจวิธีการทำการค้ากับคนอินเดีย ซึ่งว่ากันว่าเขาจะรักษาผลประโยชน์นาทีสุดท้าย ต่อราคาจนถึงวันจ่ายเงินกันทีเดียว

     เหล่านี้เป็นตัวอย่างเรื่องที่เราต้องศึกษาเพิ่มเติม และพิจารณาทางเลือกที่เหมาะสมกับเราเอง  เพราะในการทำธุรกิจจริง ยังมีเรื่องที่ต้อง การบริการรายได้ ต้นทุน  การขนส่ง ช่องทางการจัดส่งสินค้า นโยบายภาครัฐ ภาษี และอัตราแลกเปลี่ยนด้วย

     ดังนั้นการขายสินค้าออนไลน์จึงไม่ง่ายสำหรับผู้ประกอบการที่ไม่พร้อม แต่สำหรับคนที่พร้อม การทดลองทำตลาด โอกาสเปิดให้กับท่านอยู่นะครับ

 

Author : รัฐ ลิ่วนภโรจน์  ผู้ช่วยผู้อำนวยการ ศูนย์ความเป็นเลิศด้านการค้า  ธนาคารเพื่อการส่งออกและนำเข้าแห่งประเทศไทย

บทความนี้เป็นข้อคิดเห็นส่วนบุคคล ซึ่งไม่จำเป็นต้องสอดคล้องกับข้อคิดเห็นของธนาคารเพื่อการส่งออกและนำเข้าแห่งประเทศไทย